تاریخچه مکه مکرمه
مکه مکرمه نام شهری در کشور عربستان سعودی است. مکه مکرمه به دلیل قرار گرفتن کعبه، قبله‌گاه مسلمانان و مقدس‌ترین شهر مسلمانان به شمار می‌آید. این شهر زادگاه پیامبر اکرم و محل بعثت ایشان است. در ادامه این مقاله با هفت آسمان همراه باشید.
نام‌های دیگر شهر مکّه
اُمُّ‌القُری:
در روایات راجع به علت نامگذاری مکه به ام‌القری سخن گفته نشده‌است؛ شاید از آن جهت است که از علت نامگذاری آن کسی از امامان شیعه سؤال نکرده‌است. بنابر تفسیر مفسران شیعه، ام‌القری یعنی ریشه شهرها و مفسران مکه را ریشه تمام شهرها می‌دانند. زیرا نهال اسلام در آنجا رویید و بر سایر سرزمینها و مملکت ها سایه افکند.
البلد الامین:
البلد الامین یکی دیگر از نام‌های مکه است که در قرآن آمده است. همه مفسرین اتفاق نظر دارند که منظور از البلد الامین، مکه است. از دید مفسرین بلدالامین یعنی شهر کسی که امنیت دارد. شهر مکه حرم خداست؛ و هر کسی که در حرم بمیرد، خداوند او را در روز قیامت از وحشت و ترس در آن روز، در امان قرار می‌دهد.
بکه:
نظرهای متفاوتی در مورد بّکه بیان شده است. در یک نظر آمده بكه محل حجر است كه مردم يكديگر را فشار داده، ازدحام می‌كنند. ازرقی از ابن انیسه نقل کرده که بكه عبارت از محل کعبه است. از طرف دیگر عكرمه گفته است “مراد از بكه خود كعبه است”. بعضي هم گفته اند “بكه فاصله ميان دو كوه و ساحت مسجد است. در بعضي از روايات فريقين، بكه از نام‌هاي مكه شمرده شده است. اینگونه که بكّه همان مكه است كه «ميم» آن قلب به «با» شده است.
حدود حرم
اطراف مکه معظمه، محدوده‌ای به عنوان حرم در نظر گرفته شده است، که نمی‌شود بدون احرام از آن حد گذشت، و خداوند متعال آن محدوده را محل امن برای انسان و حیوان و گیاهان قرار داده است.
برای مطالعه‌ی مقاله‌ی نحوه‌ی خرید و فروش فیش حج در شرکت های زیارتی و شرکت هفت آسمان کلیک کنید.
برخی از مساجد شهر مکه
مسجد جن
مسجد جن یا مسجد حرس از مساجد کهن و پر رونق شهر مکه است. این مسجد به این خاطر جن نامیده شده که مشهور است سوره جن در این مکان بر حضرت محمد نازل شده است. در روایتی دیگر چنین نقل شده که وقتی پیامبر اسلام در بازگشت از طایف با قلبی شکسته و ناامید در این محل که به نخله معروف بود، کنار نخل خرمایی نشست و به خواندن قرآن و عبادت مشغول شد. گروهی از جنیان با شنیدن آیات، متوقف و آیات را به گوش سایر جنیان رساندند و ایمان آوردند.
در آیات اول سوره جن به این موضوع یعنی ایمان آوردن جنیان اشاره شده است. پیامبر(ص) بعدها چندین بار همراه با عبدالله بن مسعود به اینجا آمدند و آیات قرآن را بر آن طایفه می‌خواندند.
“قل اوحى الى انه استمع نفر من الجن فقالوا انا سمعنا قرانا عجبا یهدى الى الرشد فامنا نشرک بربنا احدا” (سوره جن-1و2)
“(اى رسول ما) بگو به من وحى رسیده است که گروهى از جنیان آیات قرآن را شنیده و گفتند که ما از قرآن آیات عجیبى مى شنویم، این قرآن خلق را به راه و صلاح هدایت مى کند بدین سبب ما به آن ایمان آورده و هرگز به خداى خود شرک نخواهیم ورزید.”
می‌گویند خواندن نماز و دو رکعت نماز تحیت در مسجد جن، مستحب است.
مکان جغرافیایی مسجد جن:
مسجد جن در شهر مکه در شمال مسجد الحرام، نزدیک قبرستان حجون و دویست متری قبرستان ابوطالب قراردارد. پس از اینکه پنجاه متر از پل حجون بگذرید درب مسجد که همیشه باز است در سمت راست شما قرار دارد. مسجد جن در مجل تلاقی خیابان مسجدالحرام و خیابان شارع مسجدالجن قرار دارد.
تاریخ ساخت مسجد، مشخص نیست اما از قرن دوم برقرار بوده و به نام مسجد جن شهرت داشته و بنابر گزارش‌های تاریخی، در طول قرون مختلف نیز به همین نام شناخته می‌شده است. مسجد جن بارها بازسازی و مرمت شده و در سال ۱۱۱۲قمری به‌دلیل سیل‌های فراوان، کاملا تخریب شد.
مکان فعلی مسجد در همان مکان قبلی قرار دارد. آخرین بازسازی در زمان ملک فهد، پادشاه عربستان سعودی در سال ۱۴۲۱قمری بود که وی دستور تجدید بنای مسجد را داد.
مسجد جن در آخرین نوسازی دارای گنبد طلایی و مناره‌ای بزرگ در رکن شمال شرقی گردید. دیوار های مسجد با سنگ های سفید و زیبا مستحکم شد و وسعت آن تا ششصد متر افزایش یافت. بر نمای داخلی گنبد آیاتی از سوره جن با خط ثلث نوشته شده است.
حاکم عربستان پس از آن، نام جن را از مسجد حذف کرد و با شماره‌بندی برخی اماکن، عدد چهل را بر روی مسجد گذارد اما پس از مدتی، مجدداً تابلوی مسجد جن بر آن نصب گردید.
نام دیگر مسجد جن
مسجد جن را مسجد حَرَس به معنی نگهبان می‌نامند. فرمانده نظامی مکه در این منطقه منتظر نیروهایش می ایستاد و با عرفا، افراد برگزیده قبایل و فرماندهان دیگر دیدار می‌کرد. در روایتی دیگر گفته شده فرماندهان و نگهبانان مناطق مختلف مکه هنگام گشت شبانه در نزدیکی مسجد با یکدیگر ملاقات می‌کردند و پس از مبادله اطلاعات به محل ماموریت خود بازمی‌گشتند.
اگر برای آشنایی با کشور عربستان این مقاله را مطالعه می‌کنید و قصد عزیمت به مکه مکرمه را دارید، قیمت فیش حج عمره در سال 1403 را نیز مطالعه کنید.
مسجد الرایه
بعد از فتح مکه رسول اکرم (ع) فرمودند در این مکان پرچم پیروزی را به پا دارند و به این مناسبت آن جا مسجدی ساختند به نام مسجدالرایه.
مسجد الحرام
مسجدالحرام، مسجد با عظمتی است که از فضیلت و شرافت بالایی برخوردار است، یک رکعت نماز در آن برابری با صد هزار رکعت نماز در مساجد دیگر است. کعبه در وسط مسجد الحرام قرار دارد.
مطالعه بیشتر:
ارکان کعبه
حجر اسماعیل
- رکن شرقی : حجر الاسود در آن منصوب است.
- رکن عراقی یا شمالی : بعد از در کعبه قرار دارد.
- رکن غربی : در طواف از حجر اسماعیل که می‌گذرید به آن می‌رسید.
- رکن جنوبی: که به نام رکن یمانی معروف است، بعد از رکن غربی و محاذی رکن شرقی است.
- حجرالاسود: سنگ سیاه رنگ بیضی شکلی است که در رکن شرقی کعبه قرار دارد، و به دست حضرت ابراهیم (ع) نصب شده است ارتفاع آن از سطح زمین یک و نیم متر می‌باشد.
- ملتزم: نزدیک رکن یمانی مقابل در کعبه می‌باشد و آنجا جای دعا و استغفار است.
- مستجار : در واقع همان ملتزم است مکانی است که گناهکاران به آنجا پناه می‌برند.
- ناودان رحمت: بالای کعبه در طرف حجر اسماعیل قرار گرفته و آنجا محل نزول رحمت و جای تضرع و استغفار است.
- حطیم : محلی است که در بین درب کعبه و حجرالاسود قرار دارد.
بنایی است به شکل نیم دایره با دیواری به ارتفاع یک متر و 30 سانتی متر که در جانب شمالی کعبه قرار دارد، و قبر حضرت اسماعیل و هاجر، مادر آن حضرت در آن جا می‌باشد، و بنابر بعضی روایات قبور جمعی از انبیا (ع) هم در آنجا است.
مقام ابراهیم
مقام ابراهیم محل ایستادن ابراهیم را می‌گویند و سنگی است به طول و عرض ۴۰ سانتی‌متر و بلندی تقریبی بیست سانتی‌متر که جای پای ابراهیم روی آن است و در فاصله سیزده متری کعبه قرار دارد. رنگ آن میان زرد و قرمز متمایل به سفید است. طبق اعتقادات مسلمانان این مکان مربوط به زمانی است که ابراهیم دیوارهای کعبه را بالا می‌برد؛ آنگاه که دیوار بالا رفت، به اندازه‌ای که دست بدان نمی‌رسید، سنگی آوردند و ابراهیم بر روی آن ایستاد و سنگ‌ها را از دست اسماعیل گرفت و دیوار کعبه را بالا برد.
بر روی این سنگ، اثر پای ابراهیم مشخص است اما اثری از انگشتان او نیست. از زمان مهدی عباسی بدین سو، این سنگ با طلا پوشانده شد و در محفظه‌ای قرار گرفت تا آسیب نبیند. حج‌گزاران پس از طواف واجب، باید در پشت مقام ابراهیم، ۲ رکعت نماز طواف به جای آورند. نماز طواف نساء نیز پشت مقام ابراهیم خوانده می‌شود.
زمزم
چاه زمزم چاه مقدس آبی است در مسجدالحرام واقع در شهر مکه، چاه زمزم یکی از آثار مسجد الحرام است که با نام‌های چاه اسماعیل، حفیرة عبدالمطلب، شفاء سُقم، عافیه، مَیمونه، طُعم، بَرکة، بَرّة، شناخته می‌شود. در کتاب مقدس نام این مکان (که طبق متن کتاب مقدس یک چاه است) «بِئِر شَبَع» می‌باشد. این چاه در نزدیکی مقام ابراهیم و در هجده متری کعبه، در زیرزمین واقع است و آب آن توسط پمپ از طریق لوله‌کشی به زائرین می‌رسد. این چاه در قسمت شرقی مسجدالحرام قرار دارد و همانند دیگر مشاهد حج از آثار ابراهیم، اسماعیل و هاجر است. به عقیده مسلمانان این چاه به صورت معجزه‌آمیزی هزاران سال پیش توسط جبرئیل در زمان ابراهیم برای نوزاد تشنه او اسماعیل به وجود آمده‌است. سالیانه میلیون‌ها نفر در زمان حج واجب یا عمره به دیدن چاه زمزم می‌روند تا از آب آن بنوشند.
صفا و مروه
کوه صفا، کوه کم‌ارتفاعی است در کنار مسجدالحرام که در دامنه کوه (ابوقبیس) واقع شده‌است. معنای آن در لغت به معنی سنگ سخت و صاف است. تپه صفا به طرف شرق مسجدالحرام است. کسی که بر بالای آن بایستد روبه روی حجرالاسود قرار می‌گیرد. فاصله این کوه تا کوه مروه حدود 376 متر است.
کوه صفا نقطه شروع دعوت علنی محمد بود. او در پی نزول آیه ۹۴ سوره حجر بر بالای این کوه قرار گرفت و ضمن سخنانی مردم را به توحید، نبوت، معاد، عدل راهنمایی و آنها را رسماً از پرستش بت و گرایش به شرک، فساد و انحراف برحذر داشت و رسالت خویش را از فراز آن به جهانیان اعلام کرد. همچنین روز فتح مکه بر فراز آن رفت و بشارت فتح مسلمانان را به مردم داد. پیش از آن تعداد ۳۶ بت روی کوه صفا و مروه و بت‌های زیادی در فاصله بین آنها قرار داشت که همه آنها توسط محمد شکسته شدند.
عرفات
عَرَفات دشتی است در حدود ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی مکه مکرمه در عربستان سعودی. این دشت در بیشتر سال غیرمسکونی است و در روز حج نهم ماه ذی‌الحجه معروف به روز عرفه، زائران از منا به عرفات می‌روند تا مهم‌ترین بخش از آیین‌های حج را برگزار کنند. خطبه حج و لبیک و دعا و نمازهای ظهر و عصر در عرفات خوانده می‌شود. شامگاه حج‌گذاران به مُزدَلِفه(گردآمدن‌گاه) بازمی‌گردند.
منا
مِنا (مِنی) محلی در پنج کیلومتریِ شرق شهر مکه در عربستان سعودی است که بیشترین اعمال حج در آنجا انجام می‌شود.
در وجه نامگذاری آن اختلاف است. برخی می‌گویند: هنگامی‌که جبرئیل خواست از آدم جدا شود به وی گفت (تمَن) از خدای خود چیزی بخواه ؛ آدم گفت: (اتمنی الجنه ) بهشت را آرزو دارم و به نقلی جبرئیل به حضرت ابراهیم چنین پیشنهادی کرد، او آرزو کرد ای کاش به‌جای اسماعیل خداوند قربانی‌شدن گوسفندی را بپذیرد. بنابراین چون این دو ماجرا هر دو در همین سرزمین اتفاق افتاد به آن (مِنی) گفته‌اند، یعنی سرزمین تمنا و آرزوی آدم و ابراهیم.
مزدلفه (مشعرالحرام)
در قرآن از مزدلفه با نام مشعرالحرام یاد شده است. مزدلفه نام دیگر مشعرالحرام است. مشعرالحرام محلی است میان عرفات و منا که پس از وادی یا درة مأذمین قرار دارد و حجاج باید بعد از غروب شرعی روز عرفه یعنی پس از پایان وقوف اختیاری در عرفات به این سمت حرکت کنند تا از آن هنگام تا طلوع آفتاب روز دهم ذی حجه همان روز اعمال مخصوص این مکان را انجام دهند وقوف در این مدت از ارکان حج است.
مزدلفه در میانه راه بین منا و عرفات در فاصله ۵/۵ کیلومتری منا قرار دارد.
کلمه مزدلفه از ازدلاف گرفته شده و به معنای تقدم یا نزدیکی و برگرفته شده از زُلَف است به معنای نزدیک شدن. برای این معنی تعابیر مختلفی ذکر شده است از جمله چون مردم در این مکان به خداوند تقرب پیدا می‌کنند آن را مزدلفه گفته‌اند. بعضی نیز ازدلاف را به معنی اجتماع دانسته‌اند زیرا حجاج در این مکان اجتماع کرده و به هم نزدیک می‌شوند.
شعب ابی طالب
این شعب در در شرق مکه قرار دارد و فاصله آن با کعبه حدود دویست الی سیصد متر است. در میان کوه ابوقبیش و شعب ابن عامر قرار دارد
غار حرا
مکانی است که نزول اولین آیات قرآن بر پیامبر در این غار بوده است، این غار در دل کوه نور قرار دارد و به دلیل فضای روشنی که دارد مکان خوبی برای عبادت و نیایش است.
کوه ثور
پیامبر (ع) هنگام فرار از مشرکین در این کوه پنهان شدند. این کوه بزرگتر از کوه حرا است و در جنوب شرقی مسجد الحرام قرار دارد.
مومنان گرامی که قصد خرید فیش حج تمتع یا عمره را دارند میتوانند از طریق سایت هفت آسمان اقدام به خرید قانونی فیش حج نمایند.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.